Science.net.pl

Kategorie - Społeczeństwo

Ubóstwo w Polsce

Bieda to jeden z najbardziej palących problemów współczesnego świata. Nie wiadomo do końca jakie mechanizmy kierują jej powstawaniu i utrwalaniu, jednak wiadomo, że ma szczególne konsekwencje psychologiczne, które sprawiają, że trudno jest wyjść z ubóstwa. Bieda powoduje stres i negatywne stany emocjonalne, które stanowią rodzaj sprzężenia zwrotnego, który przyczynia się do utrwalania ubóstwa.

Największa koncentracja osób ubogich w Polsce, które żyją z zasiłków znajduje się na obszarach poPGRowskich. Spośród 20 gmin 10 znalazło się w województwie warmińsko-mazurskim, gdzie więcej niż 20% ludności to bezrobotni (w dwóch gminach ponad 30% ludności pobiera świadczenia). Po wejściu Polski do Unii Europejskiej dochody w sektorze rolnictwa zaczęły się powoli zwiększać, częściowo ze względu na dostępność dotacji unijnych, które przyjęły około 50% dochodów rolników. Od końca 2005 roku do maja 2011 roku Polska otrzymała około 139 mld zł dotacji rolnych, z których 78,6 mld zł dostarczonych w formie dopłat bezpośrednich. Niestety nie przeszkodziło to we wzroście ubóstwa wśród rolników od czasu wybuchu kryzysu gospodarczego w 2008, gdzie w roku 2011 wróciło do najwyższego poziomu od 2005.

Pomoc społeczna w Polsce jest także dostępna dla osób i rodzin o bardzo niskich dochodach. Do października 2012 roku, świadczenia te były dostępne dla rodziny (2 dorosłych i 2 dzieci), których dochody nie przekraczają 1,404 zł, oraz których dochód nie przekraczał 477 zł na jednego członka rodziny. Limity te (które są tożsame z granicą ubóstwa ustawowego) są ustalane przez rząd co 3 lata. Jeszcze w roku 2009 rząd Polski nie podniósł tej granicy od ustalonej w 2006 roku. To pomaga wyjaśnić, dlaczego wskaźnik ubóstwa ustawowego spadł tak gwałtownie od 2006 roku. GUS szacuje, że jeśli kwota zostałaby określona według rzeczywistych kosztów towarów i usług wówczas poziom ubóstwa ustawowego faktycznie wyniósłby 11,4% w roku 2012, a nie 6,5% jak podawano. Pomogło to wyeliminować wiele osób z systemu świadczeń, a około 1 milion dzieci straciło prawo do świadczeń w ciągu ostatnich 8 lat. W rzeczywistości po raz pierwszy w roku 2012, odsetek osób żyjących w gospodarstwach domowych poniżej ustawowej granicy ubóstwa był faktycznie większy, niż tych przyjmujących świadczenia. Od października 2012 roku rząd Polski podniósł próg do 1,824 zł dla rodzin i do 542 zł dla osób samotnych. Granica została ustalona według cen obowiązujących w 2010 roku a więc zgodnie z rosnącą inflacją, co znowu sprawia, że do 2015 roku niektóre z osób żyjących poniżej granicy ubóstwa absolutnego mogą nawet nie kwalifikować się do otrzymania świadczeń socjalnych.